Bakım Güvenliği

 

 

BAKIM GÜVENLİĞİ

 

Bakım Güvenliği Nedir?

Bakım güvenliği, kaliteli bakım hizmetlerini temin eden bir yaklaşımdır. Bakım güvenliği, tıbbî, sosyal ve manevî bakım hizmetlerinin kaliteli bir şekilde sağlanmasına yönelik bir güvence sistemidir. Bakım güvenliği, hata veya kazayla bakıma muhtaç kişiye, gerek maddî (fizikî), gerek sosyal (insanî), gerekse manevî (ruhî) yönden zarar vermemektir.

Bakım güvenliğini üç ana kategoride değerlendirebiliriz.

1.) Hasta Güvenliği: Güvenli bir sağlık ve tıbbî bakım hizmetidir. Bakıma muhtaç kişiler için tıbbî hatalar içermeyen kaliteli sağlık hizmetleridir. Bakıma muhtaç kişilere (hastalara) bakım hizmeti verirken, zarar vermekten kaçınmak ve ihtiyatlı olmaktır. (bkz.: a) http://www.hastaguvenligi.org/  ve b) http://www.hastaguvenligimiz.com/index.html; c) Kurutkan, M. Nurullah; Ölümcül Hataları Engelleme Programı; SAGEYA Yayınları; Ankara; 2009; d) M. Nurullah; Hasta Güvenliği Çözümleri; SAGEYA Yayınları; Ankara; 2009).

 

2.) Sosyal Güvenlik: Güvenli bir sosyal bakım hizmetidir. Sosyal risk ve saplantıların tahakkukunu engelleyen, önlenemeyen durumlarda bakıma muhtaç kişiyi sosyal koruma altına alan sosyal bakım güvence modeli (BAKIM SİGORTASI) ve uygulamasıdır. (bkz. Seyyar, Ali; Teorik ve Pratik Boyutlarıyla Sosyal Bakım; TC Başbakanlık; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü; Ankara; Aralık 2004)

 

3.) Manevî Güvenlik: Güvenli bir manevî bakım hizmetidir. Manevî risk ve saplantıların tahakkukunu engelleyen, önlenemeyen durumlarda bakıma muhtaç kişiyi manevî koruma altına alan manevî sosyal hizmet ve bakım uygulamalarıdır. (bkz. Seyyar, Ali; Sosyal Hizmetlerde Manevî Bakım; ...)

 

Bakım güvenliği, hata oluşturmama çabalarının yanında şu üç unsuru da içermektedir:

1.) Tıbbî, sosyal ve manevî bakımın karmaşık ve bazen de tehlikeli olmasından dolayı bakım güvenliği, çözüm yaklaşımlarını daha geniş bir sistem ve bir bütünlük içinde ele alır.

2.) Bakım güvenliği, tıbbî, sosyal ve manevî bakım uygulamalarında doğabilecek tıbbî, sosyal ve manevî tehlikeleri belirler, değerlendirir, mümkün mertebe asgari seviyeye indirir ve bu suretle sürekli olarak bakım kalite seviyesini artırır.

3.) Bakım güvenliği, bu süreç içinde daha az tıbbî, sosyal ve manevî hatalar oluşturur, riskleri en aza indirir ve bakıma muhtaç kişilerin maddî ve manevî durumlarının daha iyi olmalarını temin eder.

 

Bakım Güvenliği Kültürü

Bakım merkezlerinde veya huzur evlerinde bakım güvenliğini artırmak için, bakım güvenliği kültürünün oluşturulması gerekmektedir. Bakım güvenliği kültürü, kurum kültürünün ve kurum maneviyatının bir parçasıdır ve bakım merkezlerinde çalışan personelin paylaştığı tutum, davranış, inanç, değer ve algılardan meydana gelen bir zihniyettir. Bir başka ifadeyle (bütüncül) bakım güvenliği kültürü, bir kurumun (organizasyonun) tıbbî, sosyal ve manevî bakım yönetiminin tarzını ve konudaki kararlılığını ortaya koyan bireysel ve grup değerleri, tutumları, algıları, yetkinlikleri ve davranış kalıplarıdır.

Bakım güvenliği kültürünün ileri bir boyuta taşınabilmesi için, aşağıdaki şartların gerçekleşmesi gerekmektedir:

1.) Bakım merkezi yöneticileri ve bakımdan sorumlu personel, bakım güvenliği konusunda hassas ve kararlı olmalıdır.

2.) Bakım güvenliği için, kurumsal kaynakların ayrılması gerekmektedir.

3.) Bakım güvenliği, maddî kazançlardan ve menfaatlerden önce gelen bir tedbirler paketidir.

4.) Bakım güvenliği, bakım personeli ile bakıma muhtaç kişiler arasındaki sosyal iletişim ağını en etkili hâle getirir.

5.) Bakım personeli, birbirini tamamlayarak ve işini benimseyerek, bir ekip ruhu ile çalışır.

6.) Bakım güvenliği, kurum kültürü ve maneviyatının bir parçası olarak değerlendirilmelidir.

7.) Bakım güvenliği, etkili ve aktif bir bakım hizmeti sağlamalıdır.

8.) Bakım güvenliği, bakıma muhtaç kişiye odaklı olmalıdır. Bakıma muhtaç kişinin maddî-fizikî-bedenî ihtiyaçları, değer yargıları, manevî dünyası ve bu doğrultudaki tercihleri dikkate alınmalıdır.

9.) Bakım güvenliği, bakım hizmetlerinin zamanında ve yerinde verilmesini temin etmelidir. Bir başka ifadeyle beklemelerin kişinin ruh ve beden sağlığına zarar vermesini önleyen bir bakım sisteminin oluşturulması gerekmektedir.

10.) Bakım güvenliği, rasyonel ve ekonomik kriterleri dikkate almalıdır. Bakım hizmetlerinin verimli olabilmesi için, bakım güvenlik sistemleri, ek maliyetlerin ortaya çıkmasına sebebiyet veren gereksiz işlemleri ve israfı önleyebilmelidir.

11.) Bakım güvenliği kapsamında sunulan hizmetler, herkes için eşit ve âdil olmalıdır. Bakım hizmetleri, ırk, cinsiyet, renk, dil, din ve sosyo-ekonomik farklılıklara bakılmaksızın yürütülmelidir.

12.) Bakım güvenliğini tehdit eden durumların oluşmaması için, yönetişim anlayışına uygun şeffaf bir denetim sisteminin oluşturulması, bakım güvenliği kültürünün ana unsurlarından olmalıdır.

13.) Bakım güvenliği, bakıma ulaşım ve bakımın sürekliliğini temin etmelidir (Bakıma muhtaç kişinin kuruma kabulü; Bakım ihtiyaç ve türlerinin belirlenmesi; Bakımın sürekli olarak sağlanabilmesi vb).

 

Bakım Güvenliği Endeksi

Türkiye’de hasta güvenliği ile ilgili çalışmalar, belirli bir mesafe almıştır. Örneğin sağlık kurum ve kuruluşlarında hasta ve çalışan güvenliği uygulamaları ile farkındalık oluşturmak maksadıyla “Hasta Güvenliği Endeksi-HGE" oluşturulmuştur. (HGE’yi indirmek için: http://www.hastaguvenligikongresi.net/congress.php?id=1) Ancak Türkiye’de “Bakım Güvenliği” ve “Bakım Güvenliği Endeksi”ne yönelik bilimsel ve kurumsal çalışmaların ileri bir boyutta olduğunu henüz iddia edemeyiz. Bununla birlikte tıbbî, sosyal ve manevî bakım hizmetlerinde bütüncül güvenlik ve kalite parametrelerine yönelik model çalışmalarımız Manevî Bakım Araştırma Merkezi olarak devam etmektedir. Bakım güvenliği uygulamalarında ölçümleme ile ilgili olarak Türkiye (‘ye özgü bir) Modeli oluşturulurken, özellikle MANEVÎ VE SOSYAL BAKIM GÜVENLİĞİ ENDEKSİ çalışmalarına ağırlık verilecektir. Maksadımız, sosyal ve manevî unsurlar içeren bir Bakım Güvenliği kavramının ülkemizde yerleşmesi ve konuyla ilgili bilim adamların ve uygulayıcıların tecrübe ve bilgi paylaşımını sağlayıcı bir platform (çalışma grubu) oluşturmaktır.

Bakım Güvenliği Endeksi (BGE) kavramını şimdilik şu tanımlamalarla belirleyebiliriz:

a) BGE, bakım hizmetleri veya bakıma muhtaçlık durumu çerçevesinde ortaya çıkan görev, iş veya hadiseye ait bir veya birden fazla değişkenin zaman, mekân veya diğer özelliklere göre gösterdiği nisbî değişmelerin ölçülmesinde kullanılan göstergelerdir.

b) Bakım güvenliği uygulamalarının ölçülmesi ve bunun spesifik (standart) bir bakım modeli oluşturularak, tetkik edilmesine dayanan millî, sektörel ve kurumsal ölçüm sistemidir.

(Manevî ve Sosyal) Bakım Güvenliği konusunda katkı sağlayabilecek bilim adamlarının ve uygulayıcıların görüş ve önerilerini bekliyoruz.

Özel Arama